تاریخچه سیب زمینی
سیب زمینی از زمان ناصرالدین شاه قاجار و توسط سرجان ملکم سر حلقه فراماسونری در ایران وارد کشور شد. آن زمان ایرانی ها در قیمه مقدار زیادی کدو می ریختند که فواید بسیاری دارد.
جیگزین اصلی سیب زمینی در اسلام کدو بوده و در روایت آمده که زمانی که نبی مکرم اسلام صلوات الله علیه درخواست آبگوشت کردند فمودن برای من کدو آن را زیاد کنید که این نشان دهنده اهمیت کدو در غذای اسلامی بوده است.
عمر ورود این گیاه جدید بالغ بر 150 سال نمی باشد که مردم ایران با آن آشنا شده اند.
الان یکی از کشور های جهان ایران است که بیشترین مصرف این کیاه را در خانه های خود رواج داده اند .
سیب زمینی یکی از سرد ترین مواد غذایی ایرانی ها است که با هیچ گیاهی اصلاح نمی شود چود سردی آن بر هر چیزی غلبه دارد و متاسفانه اغلب آن را به همراه یک سردی دیگر مصرف می کنند مثل گوجه یا روغن های نباتی سرد و یا سس های اضافی در غذا به عنوان طعم دهنده ها محصوب می شوند .
اکثر ایرانی ها که در زمین های خود کدو می کاشتند از کاشت سیب زمینی سرباز زدند و به اجبار و به دستور دولت تصویب شد که اگر کسی در زمین خود سیب زمینی کاشت نکرده باشد آن زمین ها به نفع دولت مصادره می شود و به همین دلیل همه مردم را مجبور به کاشت این گیاه سرد و خطرناک کردن و الان با تبلیغ های دروغین آن را جزو اصلی ترین مواد مصرفی خانواده قرار داده اند .
برای بهتر شناختن این گیاه می توانید تاریخچه آن را که در ادامه مطلب قرار گرفته مطالعه فرمایید.
ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ ﻛﺎﺷﺖ ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨﻲ در ﺟﻬﺎن
ﺑﺎ آﻏﺎز ﻗ ﺮن ﺷﺎﻧﺰدﻫﻢ ﻣﻴﻼدی و اﻛﺘﺸﺎﻓﺎت ﺟﺪﻳﺪ درﻳﺎﻳﻲ، ﻗﺎره ﺟﺪﻳﺪ آﻣﺮﻳﻜﺎ ﭘﺬﻳﺮای ﻫﺰاران اﺳﭙﺎﻧﻴﺎﻳﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺮای ﻛﺸﻒ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺟﺪﻳﺪ، ﭘﻴﺪا ﻛﺮدن ﻃﻼ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺗﺠﺎرت و اﻗﺘﺼﺎد ﺧـﻮد راﻫﻲ ﻗﺎره ﺟﺪﻳﺪ ﺷﺪﻧﺪ . ﻗﺎره آﻣﺮﻳﻜﺎ ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻦ ﻛﻪ زﻣﻴﻨـﻪ ﺳـﺎز ﺻـﺪور ﺻـﻨﻌﺖ، ﻧﻴـﺮوی اﻧﺴﺎﻧﻲ و ﺑﺎزارﻫﺎی ﺟﺪﻳﺪ و در آﻳﻨﺪه اﻧﻘﻼب ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺷﺪ، ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺤﻮل ﺗﻨﻮع ﻏﺬاﻳﻲ اروﭘﺎﻳﻴﺎن ﻧﻴﺰ ﺷﺪ؛ ﻫﻤﺎنﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺳﺎل ﻫﺎ ﺑﻌﺪ، ﻛﺸﻒ ﻫﻨﺪ و ﺗﺠﺎرت ادوﻳﻪ و ﻓﻠﻔﻞ ﺗﺤﻮﻟﻲ ﻋﻤﺪه در ﻃﻌـﻢ ﻏﺬاﻫﺎی اروﭘﺎﻳﻴﺎن ﺑﻪ وﺟﻮد آورد؛ در ﭘﻲ ﺣﻤﻠﻪ راﻟﻲ، ﺳﺮدار اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ، ﺑـﻪ ﭘـﺮو و ﺑﻮﻟﻴـﻮی، اروﭘﺎﻳﻴﺎن ﺑﺎ ﮔﻮﻧﻪ ای از ﮔﻴﺎه آﺷﻨﺎ ﺷﺪﻧﺪ، ﻛﻪ
1. در ﻧﺰد اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﺑﻪ ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨﻲ ﻣﻌـﺮوف اﺳـﺖ اﻳﻦ ﮔﻴﺎه، در ﻛﻮهﻫﺎی ﺑﻠﻨﺪ آﻧﺪ ﺳﺎلﻫﺎ ﻗﺒﻞ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ اﻗﻮام ﻣﺘﻤﺪن اﻳﻨﻜﺎ ﻛﺸﺖ و اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ . ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ رﺷﺘﻪ ﻛﻮه آﻧﺪ ﻛﻪ در ﻋﺮض ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ ﭘـﺎﻳﻴﻦ ﻗـﺮار دارد و ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ وﺟـﻮد روزﻫﺎی ﮔﺮﻣﺴﻴﺮ در ﻧﻴﻤﻜﺮه ﺟﻨﻮﺑﻲ آﻣﺮﻳﻜﺎ، ﺑﺎﻋﺚ رﺷﺪ و ﺑﺎر وری ﺑﺴﻴﺎر ﻋﺎﻟﻲ اﻳﻦ ﮔﻴﺎه ﺷﺪه ﺑﻮد و ﻳﻜﻲ از ﻣﻨﺎﺑﻊ اﺻﻠﻲ ﺗﻐﺬﻳﻪ ﻣﺮدم ﺑﻮﻣﻲ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺷﻴﻠﻲ، ﭘﺮو و ﺑﻮﻟﻴﻮی ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲ رﻓـﺖ . ﻣﺮدم اﻣﭙﺮاﺗﻮری اﻳﻨﻜﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﻣﻘﺎدﻳﺮ زﻳﺎدی ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨـﻲ در اﻧﺒﺎرﻫـﺎی ﻣﻨﺠﻤـﺪ ﺧـﻮد ﺳﺎل اﻳﻦ ﻫﺎ ﺑﺪون اینﻛﻪ آﺳﻴﺒﻲ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ وارد ﺷﻮد، ﻧﮕﻬﺪاری و در ﻣﻮاﻗﻊ ﻟﺰوم ﻛﻨﻨﺪ
2. مصرف اوﻟﻴﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻜﺘﻮب ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﺸﺮ از ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨﻲ در ﺧﺎﻃﺮات روزاﻧﻪ ﺳﻴﺎح اﺳﭙﺎﻧﻴﺎﻳﻲ،ﺑﻪ ﻧﺎم ﭘﺪرو ﺳﻴﺘﺰادﻟﺌﻮن در 1553 اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣـﻴﻼدی، اﻳـﻦ ﮔﻴـﺎه را دﻳـﺪ و از آن در ﻛﺘـﺎﺑﺶ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ را ﺛﺒﺖ ﻛﺮد .اﺳﭙﺎﻧﻴﺎﻳﻲﻫﺎ ﺑﻪ زودی، ﻋﻼوه ﺑﺮ وارد ﻛﺮدن ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻫﻨﮕﻔﺘﻲ از ﻃـﻼ و ﻧﻘﺮه از آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻪ اروﭘﺎ، ﮔﻴﺎﻫﺎن ﺧﻮراﻛﻲ زﻳﺎدی از ﺟﻤﻠـﻪ ﺳـﻴﺐ زﻣﻴﻨـﻲ ﺑـﺮای ﻓـﺮوش ﺑـﻪ ﺑﺎزارﻫﺎی اروﭘﺎ ﺳﺮازﻳﺮ ﻛﺮدﻧﺪ.
3. ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨﻲ اﺑﺘﺪا ﻣﺎده ﻏﺬاﻳﻲ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑـﺮای ارﺗـﺶ اﺳـﭙﺎﻧﻴﺎ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲ ﺷﺪ وﻟﻲ رﻓﺘﻪرﻓﺘﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻋﺎم ﺗﺮ، ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮارگرفت
در این زمان ﻏﺬای اﺻﻠﻲ در اروﭘﺎ از ﮔﻨ ﺪم درﺳﺖ ﻣﻲ ﺷﺪ وﻟﻲ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺟﻨﮓ ﻫﺎ، ﻫﺎی ﭘﻲ در ﭘـﻲ، ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺑﻮدن ﻓﺼﻞ ﺳﺮﻣﺎ و اﻓﺰاﻳﺶ ﺟﻤﻌﻴﺖ، اﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﻏﺬا ﺑﺮای ﻣﺮدم اروﭘﺎ ﻛﺎﻓﻲ ﻧﺒﻮد؛ ﺑـﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ، دوﻟﺘﻤﺮدان اروﭘﺎﻳﻲ از ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨﻲ اﺳﺘﻘﺒﺎل ﻓﺮاواﻧﻲ ﻛﺮدﻧﺪ؛ وﻟﻲ ﻋﺎﻣﻪ ﻣـﺮدم ﻧـﻪ ﺗﻨﻬﺎ آن را ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺘﻨﺪ، ﺑﻠﻜﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ اﺟ ﺒﺎر ﺣﺎﻛﻤﺎن ﻛﺸﻮر ﺧﻮد ﺑﺮای ﻛﺎﺷﺖ اﻳـﻦ ﮔﻴـﺎه ﺗـﺎزه وارد، اﻋﺘﺮاﺿﺎت ﮔﺴﺘﺮدهای ﻧﻴﺰ اﻧﺠﺎم دادﻧﺪ .
1774 ﺑﻪ ﻃـﻮر ﻣﺜـﺎل در روﺳـﺘﺎﻳﻴﺎن ﮔﺮﺳـﻨﻪ ، ﻛﻮﻟﺒﺮگ از ﺧﻮردن ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨﻲ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻓﺮدرﻳﻚ ﭘﺎدﺷﺎه ﭘﺮوس ﺑـﺮای آﻧﻬـﺎ ﻓﺮﺳـﺘﺎده ﺑـﻮد ﺧﻮدداری ﻛﺮدﻧﺪ . در1776 ﮔﺮﺳﻨﮕﻲ ﺑﻪ دﻫﻘﺎﻧﺎن ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻓﺸﺎر آورد وﻟﻲ آﻧﻬﺎ ﺣﺎﺿﺮ ﺑـﻪﻛﺎﺷﺖ ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨﻲ ﻧﺒﻮدﻧﺪ و ﻳﺎ در 1840 وﻗﺘﻲ دوﻟﺖ روﺳﻴﻪ از دﻫﻘﺎﻧﺎن ﺧﻮد ﺧﻮاﺳﺖ ﺳﻴﺐ ، زﻣﻴﻨﻲ ﺑﻜﺎرﻧﺪ، در اﺳﺘﺎن ﻫﺎی ﻣﺘﻌﺪدی ﺷﻮرش ﺑﺮﭘﺎ ﺷﺪ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل، ﺣﺎﻛﻤﺎن اروﭘﺎﻳﻲ دﺳﺖاز ﺗﻼش ﻫﺎی ﺧﻮد ﺑﺮﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ و ﻓﺮدرﻳﻚ ﺑﻪ زور ﻧﻈﺎﻣﻴﺎن، ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨﻲ را ﺑﻪ ﺧﻮرد دﻫﻘﺎﻧـﺎن ﮔﺮﺳﻨﻪ ﻛﻮﻟﺒﺮگ داد و در ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﺎ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ﺻﺪراﻋﻈﻢ ﺟﺪﻳﺪ ؛ ﺗﻮرﮔﻮ، ﻛﺸﺎورزان ﺑـﻪ ﻛﺎﺷـﺖ ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨﻲ روی آوردﻧﺪ؛ ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ، ﺳﺎلﻫﺎی ﻗﺤﻄﻲ ﺑﻴﻦ ﺳـﺎل های 1772-1767 ﺑـﺎ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ سپری گشت .
ﻗﺮون ﺷﺎﻧﺰدﻫﻢ و ﻫﻔﺪﻫﻢ ﻣﻴﻼدی، ﻛﺸﺎورزی در اروﭘﺎ دﭼﺎر ﺗﺤﻮﻻﺗﻲ ﻋﻈﻴﻢ ﺷﺪ . ﻣـﺰارع ﻛﻮﭼﻚ ﺑﻪ ﻣﺰارع ﺑﺰرگ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﭘﻴﺪا ﻛﺮد، ﻃﺒﻘﻪ ﻧﻮﻇﻬﻮر ﺑﺎزرﮔﺎﻧﺎن و ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ داران ﺑـﺮای ﺳـﻮد ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ روﺳﺘﺎﻫﺎ روی آوردﻧﺪ و ﺑﺎ وارد ﻛﺮدن ﻛﻮد ﻣﺪﻓﻮع ﭘﺮﻧـﺪﮔﺎن از ﺳـﻮاﺣﻞ ﭘـﺮو، ﺑـﻪ ﺑﺎروری زﻣﻴﻦ ﻫﺎ ﻛﻤﻚ ﺷﺎﻳﺎﻧﻲ ﻛﺮدﻧﺪ . آﻧﻬﺎ روﺳﺘﺎﻳﻴﺎن را ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻛﺮدﻧﺪ ﺑﺎ ﻛﺎﺷـﺖ داﻧـﻪ ﻫـﺎی ﮔﻴﺎﻫﻲ ﺟﺪﻳﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ : ﮔﻮﺟﻪ ﻓﺮﻧﮕﻲ، ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨﻲ، ﻛﻠﻢ، ﻟﻮﺑﻴﺎی ﭘﻬﻦ، ﺗﻮت ﻓﺮﻧﮕﻲ، ﻫﻮﻳﺞ، ذرت و ﻛﻨﮕﺮ ﻓﺮﻧﮕﻲ ﺳﻮد ﺑﻴﺸﺘﺮی ﺑﺒﺮﻧﺪ. ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺟﻬﺖ، روﺳﺘﺎﻳﻴﺎن ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ ﻛﺎﺷﺖ ﺳـﻴﺐ زﻣﻴﻨﻲ را توسعه بخشیدند و به زودی در اکثر کشور های اروپا این ماده گیاهی کاشته شد .
در ﻓﺮاﻧﺴﻪ، ﺑﺎ ﺗﻼش ﻫﺎی ﺑﺎزرﮔﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم آﻧﺘﻮان آﮔﻮﺳﺘﻴﻦ ﭘﺎرﻣﻨﺘﻴﺮ ﻛﺎﺷﺖ ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨـﻲ در زﻣﻴﻦ ﻫﺎی زراﻋﻲ در ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻫﺮ روز رﺷﺪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﻛﺮد . او ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨﻲ را ﺑـﻪ ﻟـﻮﺋﻲ ﺷﺎﻧﺰدﻫﻢ ﭘﺎدﺷﺎه ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻧﺸﺎن داد و وی را ﺗﺮﻏﻴﺐ ﻛﺮد ﺗﺎ در ﻓﺮاﻧﺴﻪ از ﻛﺎﺷـﺖ آن ﺣﻤﺎﻳـﺖﻛﻨﺪ در اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن، ﺑﻪ ﺧﺼﻮص در ﻧﻮاﺣﻲ ﺷﻤﺎﻟﻲ اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﻛﻪ ﻣﻌﺎدن زﻏﺎل ﺳﻨ ﮓ ﻓﺮاوان و ﺑﺎﻟﻄﺒﻊ ﻛﺎرﮔﺮان ﻓﻘﻴﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮی داﺷﺖ، ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨﻲ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻏـﺬاﻳﻲ ﻣﻘـﻮی ﻣـﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ .ﺣﺘﻲ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻓﺮدرﻳﺶ اﻧﮕﻠﺲ، ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨﻲ ﺑﻪ اﻧﺪازه آﻫـﻦ در ﺗـﺎرﻳﺦ، ﺗﺤﻮﻻت اﻳﺠﺎد ﻛﺮد وﻟﻲ ﺑﺎ ﺗﻤﺎم اﻳﻦ اوﺻﺎف اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨﻲ در آﻏﺎز، ﻣﺤـﺪود ﺑـه ﻃﺒﻘﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻮد، زﻳﺮا ﻃﺒﻘﻪ ﺑﺎﻻی ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺣﻔﻆ ﺳﻨﺖ ﻏﺬاﻳﻲ ﺧﻮد، اﺳـﺘﻔﺎده از ﺗﻐﺬﻳﻪ ﺟﺪﻳﺪ را دور از ﺷﺎن ﺧﻮد ﻣﻲ داﻧﺴﺘﻨﺪ.
آﻏﺎز ورود ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨﻲ ﺑﻪ اﻳﺮان
در دوره ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ دوﻟﺖ ﺻﻔﻮﻳﻪ در اﻳﺮان، ﺑﻌﺪ از ﻛﺸﻒ راه ﻫﺎی آﺑﻲ ﺟﺪﻳﺪ، ﺳـﻴﺐ زﻣﻴﻨـﻲ از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﺠﺎر اروﭘﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﺟﻨﻮب ﺷﺮﻗﻲ آﺳﻴﺎ و ﭼﻴﻦ راه ﻳﺎﻓـﺖ در ﻃـﻮل ﺣﺎﻛﻤﻴـﺖ ﺳﻠـﺴﻠﻪ ﻣﻴﻨﮓ، ﺑﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ اﻣﭙﺮاﻃﻮر ﭼﻴﻦ از اﻓﺰاﻳﺶ زﻣﻴﻦ ﻫﺎی زﻳﺮ ﻛﺸﺖ ﺳـﻴﺐ زﻣﻴﻨـﻲ، اﻳـﻦ ﻣـﺎده ﻏﺬاﻳﻲ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ در ﭼﻴﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی از ﻣﺮگ و ﻣﻴﺮ ﻫﺰاران ﻧﻔﺮ ﮔﺮﺳﻨﻪ ﺷﺪ و در ﻃـﻲ ﭼﻨﺪ ﺳﺎل، ﺟﻤﻌﻴﺖ ﭼﻴﻦ را اﻓﺰاﻳﺶ داد ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨﻲ در اواﺧﺮ ﻗﺮن ﺷـﺎﻧﺰدﻫﻢ، ﺑـﻪ ﻓﻴﻠﻴﭙـﻴﻦ رﺳﻴﺪ و ﺑﻪ زودی از آﻧﺠﺎ ﺑﻪ ﻫﻨﺪ رﻓﺖ و در زﻣﺎن اﻛﺒﺮ ﺷﺎه ﮔﻮرﻛﺎﻧﻲ ﺑﺮای اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر، ﻛﺎﺷـﺖ آن در ﻫﻨﺪ ﻣﺮﺳﻮم ﺷﺪ؛ وﻟﻲ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ در ﻣﻮرد ورود اﻳﻦ ﻣﺎده ﮔﻴﺎﻫﻲ ﺑﻪ اﻳﺮان، ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺑـﻪ ﺻﻮرت ﻣﺤﺪود، در زﻣﺎن ﺻﻔﻮﻳﻪ ﻧﺪارﻳﻢ.
ورود اوﻟﻴﻦ ﮔﻴﺎه ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨـﻲ ﺑـﻪ اﻳـﺮان در دوره ﻗﺎﺟﺎرﻳـﻪ اﺗﻔـﺎق اﻓﺘـﺎد؛ وﻟـﻲ ﺳـﺎل و ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ آن دﻗﻴﻘﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻴﺴﺖ . ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﻪ در ﺑﻌﻀﻲ از ﻧﻘﺎط ﺟﻨـﻮب اﻳـﺮان، ﺑـﻪ ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨﻲ (آﻟﻮی ﻣﻠﻜﻢ ) ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد،ﺑﺴﻴﺎری از ﭘﮋوﻫـﺸﮕﺮان ﺑـﺮ اﻳـﻦ ﻋﻘﻴـﺪه اﻧـﺪ ﻛـﻪ ﺳﺮﺟﺎن ﻣﻠﻜﻢ، ﺳﻔﻴﺮ دوﻟﺖ اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن، ﻛﻪ در دوره ﻓﺘﺤﻌﻠﻴﺸﺎه ﺑﻪ اﻳﺮان آﻣﺪ، ﺑﺮای اوﻟـﻴﻦ ﺑـﺎر اﻳﻦ ﮔﻴﺎه را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﺤﻔﻪ ﺑﻪ ﻓﺘﺤﻌﻠﻴﺸﺎه ﻫﺪﻳـﻪ داد و ﺷـﺎه ﻗﺎﺟـﺎر دﺳـﺘﻮر ﻛـﺸﺖ آن را در روﺳﺘﺎی ﭘﺸﻨﺪ ﺻﺎدر ﻛﺮد؛ وﻟﻲ ﺑﺎ ﺧﻮاﻧﺪن دﻗﻴﻖ ﺳﻔﺮﻧﺎﻣﻪ ﺳﺮﺟﺎن ﻣﻠﻜﻢ اﻳﻦ ادﻋـﺎ ﻧﺎدرﺳـﺖ ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد .ﺳﺮﺟﺎن ﻣﻠﻜﻢ در ﺳﺮاﺳﺮﺳﻔﺮﻧﺎﻣﻪ اش وﻗﺘﻲ از ﺷﻬﺮﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻲ ﻋﺒﻮر ﻛﻨـﺪ، اﻧﻮاع ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻛﺸﺎورزی ﺷﻬﺮﻫﺎی اﻳﺮان را ﺑﺮ ﻣﻲ ﺷﻤﺎرد و از ﻛﻴﻔﻴﺖ آﻧﻬﺎ ﺻﺤﺒﺖ میﻛﻨـﺪ؛ وﻟﻲ در ﻫﻴﭻ ﺟﺎی ﺳﻔﺮﻧﺎﻣﻪاش در ﻣﻮرد ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨﻲ ﺣﺮﻓﻲ ﺑـﻪ ﻣﻴـﺎن ﻧﻤـﻲ آورد . اﮔـﺮ ﻧﻈـﺮ ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان درﺳﺖ ﺑﺎﺷﺪ، ﺳﺮﺟﺎن ﻣﻠﻜﻢ ﺣﺘﻲ در ﻳﻚ ﺟﺎی ﻛﺘﺎب ﺧﻮد ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﮔﻴـﺎه ﺳـﻴﺐ زﻣﻴﻨﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺧﻮد وارد ﻛﺮده اﺷﺎره ﻣﻲ ﻛﺮد و ﻳﺎ ﺣﺪاﻗﻞ، از ﻧﺒﻮد اﻳﻦ ﮔﻴﺎه در ﺑﻴﻦ ﻣﺤـﺼﻮﻻت ﻛﺸﺎورزی اﻳﺮان ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲ ﻛﺮد . در ﺟﺎی دﻳﮕﺮ اﻳﻦ ﺳﻔﺮﻧﺎﻣﻪ، وﻗﺘﻲ ﺳﺮﺟﺎن ﻣﻠﻜـﻢ ﻫـﺪاﻳﺎی ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻓﺘﺤﻌﻠﻴﺸﺎه ﺗﻘﺪﻳﻢ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ، ﺗﻚﺗﻚ ﻧﺎم ﻫﺪاﻳﺎ را در ﻛﺘﺎب ﺧﻮد ﺛﺒﺖ ﻛﺮده اﺳﺖ وﻟﻲ ﻧﺎﻣﻲ از ﮔﻴﺎه ﺟﺪﻳﺪ ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨﻲ ﻧﻤﻲ ﺑﺮد ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ، ادﻋﺎی ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮاﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﺪﻋﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ در ﺑﻴﻦ ﻫﺪاﻳﺎی ﺳﺮﺟﺎن ﻣﻠﻜﻢ ﮔﻴﺎه ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨﻲ وﺟﻮد داﺷﺖ، ﻧﺎدرﺳﺖ ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد. از ﺳﻮی دﻳﮕﺮ، اﮔﺮ ﭼﻨﻴﻦ ﮔﻴﺎه ﺟﺪﻳﺪی ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﺳﻔﻴﺮ اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﺑﻪ ﭘﺎدﺷﺎه ﻗﺎﺟﺎر ﻫﺪﻳـﻪ داده ﺷ ﺪه ﺑﻮد ﻣﻨﺎﺑﻊ دﺳﺖ اول دوره ﻓﺘﺤﻌﻠﻴﺸﺎه از آن ﻧﺎم ﻣﻲ ، ﺑﺮدﻧﺪ . درﻣﻴﺎنﻣﻨﺎﺑﻊ ﻗﺎﺟـﺎری، ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎر اﻋﺘﻤﺎداﻟﺴﻠﻄﻨﻪ، ﻣﻮرخ درﺑﺎر ﻧﺎﺻﺮاﻟﺪﻳﻦ ﺷﺎه اﺳﺖ ﻛﻪ ورود ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨﻲ ﺑﻪ اﻳﺮان را ﺑﻪ ﻣﻠﻜﻢ ﻧﺴﺒﺖ ﻣﻲدﻫﺪ . وی ﻣﻲ ﻧﻮﻳﺴﺪ : اﮔﺮ ﭼﻪ از ﻋﻬﺪ ﺧﺎﻗﺎن ﻣﻐﻔـﻮر ﻓﺘﺤﻌﻠـﻲ ﺷـﺎه ﺑـﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺮﺟﺎن ﻣﺎﻟﻜﻢ ﺳﻔﻴﺮ ﻛﻤﭙﺎﻧﻲ ﻫﻨﺪوﺳﺘﺎن ﻣﻘـﻴﻢ درﺑـﺎر داراﻟﺨﻼﻓـﻪ ﻃﻬـﺮان وارد اﻳـﺮان ﮔﺮدﻳﺪ و در دوران ﺷﺎه ﻣﺮﺣﻮم ﻣﺤﻤﺪ ﺷﺎه ﻗﺎﺟﺎر ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴـﺐ ﺣـﺎﺟﻲ ﻣﻴـﺮزا آﻗﺎﺳـﻲ اﻧـﺪک رواﺟﻲ ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ وﻟﻲ ﺑﻪ ﺳﺮﺣﺪی ﻧﺮﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎﻳﺮ زراﻋﺎت از ارﺗﻔﺎﻋﺎت اﻳﺮان ﺑﻪ ﺷـﻤﺎرآﻳﺪ اﻣﺮوز از اﻗﻮات ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻣﺤﺴﻮب اﺳﺖ و در ﻫﺮ ﺻﻨﻔﺶ و در ﻧﺰد ﺗـﻮاﻧﮕﺮ و دروﻳـﺶ و ﻣﺮﻏﻮب
ﺑﻪ درﺳﺘﻲ ﻣﻌﻠﻮم ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﻨﺒﻊ اﻃﻼﻋﺎت اﻋﺘﻤﺎداﻟﺴﻠﻄﻨﻪ ﺑﺮای ﺑﻴﺎن اﻳـﻦ ﻣﻄﻠـﺐ ﭼﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ؛ وﻟﻲ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ او، ﻣﻮرﺧﻴﻦ ﺑﻌﺪی از اﻳﻦ ﺳﺨﻦ او ﮔﺮﺗﻪ ﺑﺮداری ﻛﺮده و ورود ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨﻲ ﺑﻪ اﻳﺮان را ﺑﻪ ﺗﻘﻠﻴﺪ از او، ﺑﻪ ﺳﺮﺟﺎن ﻣﻠﻜﻢ، ﻧﺴﺒﺖ داده اﻧﺪ . در ﺑﻴﻦ ﻣﺘﻮن ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ای ﻛﻪ ورود ﺳﻴﺐزﻣﻴﻨﻲ ﺑﻪ اﻳﺮان را ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪای دﻳﮕـﺮ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﻲدﻫﺪ، ﻓﺮﻫﺎدﻣﻴﺮزا ﻣﻌﺘﻤﺪاﻟﺪوﻟﻪ اﺳﺖ . ویﭘﺲ از اﻋﺘﻤﺎداﻟﺴﻠﻄﻨﻪ ﻛﺘﺎب ﺧﻮد، ﺗﺤـﺖ ﻋﻨﻮان زﻧﺒﻴﻞ را ﻧﻮﺷﺘﻪ، وﻟﻲ ادﻋﺎی اﻋﺘﻤﺎداﻟﺴﻠﻄﻨﻪ را ﺗﻜﺮار ﻧﻜﺮده اﺳﺖ. ﻣﻌﺘﻤﺪاﻟﺪوﻟـﻪ ﻣﻌﺘﻘـﺪ اﺳﺖ ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨﻲ اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻛﻮرﻣﻴﻚ، ﺣﻜﻴﻢ اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ دربار عباس میرزا ، به ایران آورده شده است.
ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﻮاﻫﺪ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ وﺟﻪ ﺗﺴﻤﻴﻪ ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨﻲ ﻛﻪ از ﺗﺮﻛﻲ ﺑﻪ ﻓﺎرﺳﻲ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ، ورود ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨﻲ ﺑﻪ اﻳﺮان ﺑﻪ ﺻـﻮرت ﺗـﺪرﻳﺠﻲ و از ﻧﻘﺎط ﺷﻤﺎﻟﻲ اﻳﺮان، ﻳﻌﻨﻲ از روﺳﻴﻪ، ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ .ﻓﺘﺤﻌﻠﻴﺸﺎه، اﻳﻦ ﻣﺤﺼﻮل در دوره از ﻃﺮﻳﻖ روﺳﻴﻪ ﺑﻪ آذرﺑﺎﻳﺠﺎن و از آﻧﺠﺎ ﺑﻪ دﻳﮕﺮ ﻧﻮاﺣﻲ اﻳﺮان ﺻﺎدر ﺷﺪ . اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨﻲ در اﻳﺮان ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎﻳﺮ ﻛـﺸﻮرﻫﺎی اروﭘـﺎﻳﻲ، اﺑﺘـﺪا ﻣﻴـﺎن رﺟـﺎل و دوﻟﺖ ﻣﺮدان ﺳﻴﺎﺳﻲ و ﺗﺠﺎری رواج ﭘﻴﺪا ﻛﺮد . ﻋﺒﺎس ﻣﻴﺮزا، ﻧﺎﺋﺐ اﻟﺴﻠﻄﻨﻪ ﻓﺘﺤﻌﻠﻴﺸﺎه، ﻛـﻪ در ﺗﺎرﻳﺦ اﻳﺮان ﺑﻪ ﺣﺎﻛﻤﻲ اﺻﻼح ﻃﻠﺐ ﻣﻌﺮوف ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ، دﺳﺘﻮر ﻛﺎﺷﺖ ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨـﻲ را ﺻـﺎدر ﻛﺮد و از ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه ﺑﻪ ﻣﻬﻤﺎﻧﺎن ﺧﻮد ﻫﺪﻳـﻪ ﻣـﻲ داد اﻗـﺪام ﻋﺒـﺎس ﻣﻴـﺮزا ﺑـﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﻓﺮاﮔﻴﺮ ﺷﺪ و ﺑﻪ ﻏﻴﺮ از ﺗﺒﺮﻳﺰ، در ﺧﺮاﺳﺎن و ﻛﺮﻣﺎﻧﺸﺎه ﻧﻴﺰ ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨـﻲ زﻳـﺮ ﻛـﺸﺖرﻓﺖ؛ و ﺑﺴﻴﺎری از ﺣﻜﺎم، از ﻓﺘﺤﻌﻠﻴـﺸﺎه درﺧﻮاﺳـﺖ ﻛﺮدﻧـﺪ ﺗـﺎ اﻳـﻦﮔﻴـﺎه ﺟﺪﻳـﺪ را در ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻫﺎی ﺗﺤﺖ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺧﻮد ﺑﻜﺎرﻧﺪ . ﺑﻪ ﻃﻮری ﻛﻪ، ﻓﺘﺤﻌﻠﻴﺸﺎه ﻗﺼﺪ داﺷﺖ ﺑﺮای ﺻﺪور اﺟﺎزه کاشت این گیاه ، از حاکمان مالیات بگیرد.
ﻛﺎﺷﺖ ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨﻲ در دوره ﻧﺎﺻﺮاﻟﺪﻳﻦ ﺷﺎه
در دوره ﻣﺤﻤﺪﺷﺎه، اﻃﻼﻋﺎت دﻗﻴﻘﻲ از ﻣﻴﺰان و ﻧﺤﻮه ﻛﺎﺷﺖ ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨﻲ در دﺳـﺖ ﻧﻴـﺴﺖ؛ اﻣﺎ در دوره ﻧﺎﺻﺮاﻟﺪﻳﻦ ﺷﺎه، ﺗﺤﻮﻟﻲ اﺳﺎﺳﻲ در ﻛﺎﺷﺖ اﻳـﻦ ﮔﻴـﺎه ﺑـﻪ وﺟـﻮد آﻣـﺪ . در دوره ﻧﺎﺻﺮاﻟﺪﻳﻦ ﺷﺎه، ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ورود ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻣﺘﻨﻮع ﻛـﺸﺎورزی از اروﭘـﺎ و آﻣﺮﻳﻜـﺎ ﺑـﻪ اﻳـﺮان، اﻧﻘﻼﺑﻲ اﺳﺎﺳﻲ در ﺗﻨﻮع و ﺗﻌﺪد ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻛﺸﺎورزی اﻳﺠﺎد ﺷﺪ. ﺑﺴﻴﺎری از ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﻲ ﻛـﻪ ﻫﻢ اﻳﻨﻚ در ﺳﻔﺮه ﻏﺬاﻳﻲ اﻳﺮاﻧﻴﺎن وﺟﻮد دارد، در دوره ﻧﺎﺻﺮاﻟﺪﻳﻦ ﺷﺎه وارد اﻳـﺮان ﺷـﺪه و ﻛﺸﺖ آن آﻏﺎز ﺷﺪ . در ﻫﻤﻴﻦ دوره اﺳﺖ، ﻛﻪ ﺣﺪود ﺷﺼﺖ ﮔﻴﺎه ﻏﺬاﻳﻲ ﺟﺪﻳﺪ از ﺟﻤﻠﻪ ﻧﺨﻮدﻓﺮﻧﮕﻲ ﻛﺎﻫﻮی ﻓﺮﻧﮕﻲ، ﻫﻮﻳﺞ ﻓﺮﻧﮕﻲ، ﮔﻮﺟﻪ ﻓﺮﻧﮕﻲ، ﻟﻮﺑﻴﺎی ﻓﺮﻧﮕﻲ، ﻛﺮﻓﺲ ﻓﺮﻧﮕﻲ، ﺗﺮﺑﭽﻪ ﻓﺮﻧﮕﻲ، ﺑﺎدﻧﺠﺎن ﻓﺮﻧﮕﻲ، ﻛﻨﮕﺮ ﻓﺮﻧﮕﻲ و ﺑﺴﻴﺎری ﻣﺤﺼﻮﻻت دﻳﮕﺮ ﺑـﺮای اوﻟـﻴﻦ ﺑـﺎر ﻛـﺸﺖ ﺷﺪﻧﺪ.
ﻧﺎﺻﺮاﻟﺪﻳﻦ ﺷﺎه در ﺳﻔﺮﻫﺎی اروﭘﺎﻳﻲ ﺧﻮد، از ﻧﺰدﻳـﻚ ﺷـﺎﻫﺪ ﻛـﺸﺖ ﺳـﻴﺐ زﻣﻴﻨـﻲ و ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪای ﻛﻪ از ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨﻲ ﻧﺸﺎﺳﺘﻪ ﺗﻬﻴﻪ ﻣﻲ ﻛﺮد ﺑﻮد . ﺷﺎه ﻗﺎﺟﺎر ﻛﻪ ﺧﻮد ﺑﻪ اﻳﻦ ﮔﻴﺎه ﻏﺬاﻳﻲ ﻋﻼﻗﻪ ﻣﻨﺪ ﺷﺪه ﺑﻮد، دﺳﺘﻮر داد در ﻣﺤﻞ ﺳﻜﻮﻧﺖ ﺧﻮد، ﻛﺎخ ﮔﻠﺴﺘﺎن، ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨﻲ ﺑﻜﺎرﻧـﺪ و ﺑﺎرﻫـﺎ از ﻣﻼزﻣـﺎن ﺧـﻮد درﺧﻮاﺳﺖ ﻛﺮد ﺗﺎ ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨﻲ درﺷﺖ و ﺗﻤﻴﺰ ﺑﺮای او از اﻳﺎﻻت ﻣﺨﺘﻠﻒ ارﺳﺎل دارﻧﺪ.
اکثر ایرانی ها که در زمین های خود کدو می کاشتند از کاشت سیب زمینی سرباز زدند و به اجبار و به دستور دولت تصویب شد که اگر کسی در زمین خود سیب زمینی کاشت نکرده باشد آن زمین ها به نفع دولت مصادره می شود و به همین دلیل همه مردم را مجبور به کاشت این گیاه سرد و خطرناک کردن و الان با تبلیغ های دروغین آن را جزو اصلی ترین مواد مصرفی خانواده قرار داده اند .
