آب مایه حیات و ممات !!!
آیا تا به حال این جمله را شنیده اید ؟
مهم ترین عامل بیماری مایعات است !
مطمئنا نشنیده اید ؛ الان هم پیش خودتون میگید این حرف مزخرف مال چه کسی است.
اما اگر ازتون بپرسم نظرتون راجع به جملات زیر چیه ؟ میگید کاملا درسته و عقلانی هم هست .
انسان باید روزانه 8 لیوان آب بخورد !
یک سوم بدن انسان را آب تشکیل داده و باید زیاد آب مصرف کنیم !
کلیه های انسان در اثر بی آبی خشک خواهد شد !
اگر کم آب بخوریم دچار سنگ کلیه میشویم !
دیابتی ها باید صبح ناشتا سه لیوان آب بخورند !
آب جوش عسل و اب لیمو صبح ناشتا برای همه درد ها خوب است !
من هم مثل شما به این حرف های غلط خیلی اطمینان داشتم تا اینکه رسیدم به این احادیث:
لا تکثر من شرب الماء فانه ماده لکل داء
زیاد آب ننوشید چرا که ماده تمام بیماری هاست .
الإمام الصادق علیه السلام: لا تُکثِر مِن شُربِ الماءِ؛ فَإِنَّهُ مادَّةٌ لِکُلِّ داءٍ.
امام صادق علیه السلام : زیاد آب ننوشید که ماده تمام بیماری ها می باشد .
ماده را در زبان عربی هم می توان از اصل و ریشه برداشت کرد که همان ترجمه ماده یعنی اصل و ریشه تمام بیماری هاست و هم می توان به معنی امتداد و طولانی کردن گرفت که معنی این حدیث اینگونه می شود آب امتداد دهنده به تمام بیماری هاست و درمان آن را به تاخیر می اندازد که در هر دو صورت زیاد مصرف کردن آن درست نیست و عامل بیماری برای انسان خواهد شد.
عنه علیه السلام: أقلِل مِن شُربِ الماءِ؛ فَإِنَّهُ یَمُدُّ کُلَّ داءٍ، وَ اجتَنِبِ الدَّواءَ ما احتَمَلَ بَدَنُکَ الدّاءَ.
کم کنید از نوشیدن آب چرا که امتداد دهنده به کل بیماری ها می باشد و اجتناب کنید از دارو تا زمانی که احتمال می دهید بدن شما توان مقابله با بیماری را دارد .
آب زنده کننده تمام موجودات در روی زمین می باشد ولی همین زنده کننده اگر زیاد مصرف شود بدن را ضعیف کرده و موجب بیماری خواهد شد.
امام علی علیه السلام: لَو أنَّ النّاسَ أقَلّوا مِن شُربِ الماءِ، لَاستَقامَت أبدانُهُم.
حضرت علی علیه السلام می فرمایند : اگر مردم نوشیدن آب را کم می کردند بدن آنها مقاوم تر می شود .
مثال آن را می توان در درختان مشاهده کرد که درخت اگر آب نخورد خشک می شود ولی اگر هر درختی را زیاد آب دهیم باعث گندیدن و ضعیف شدن آن درخت و سست شدن ریشه های آن خواهد شد .
امیر المومنین علیه السلام زمانی که از ایشان سوال شد چگونه با این مقدار خوراک کم درب خیبر جابه جا میکنید ایشان همین مثال را زدند و فرمودند مثل من به شما مردم مثل مثل درختان جنگل است به درختان شهر چرا که درختان جنگل به اذن الهی به وسیله باران آبیاری می شوند و زیاد آب مصرف نمی کنند و مقاومت بیشتری دارند ولی دختان شهری چون زیاد آبیاری می شوند باعث سستی و ضعف آنها می شود .
باز هم از حضرت در همین باره وارد شده است در مورد کسانی که آب کم مصرف می کنند حضرت می فرمایند صحت بدن در آنها می باشد .
عنه علیه السلام: مَن أقَلَّ مِن شُربِ الماءِ، صَحَّ بَدَنُهُ.
کسی که آب کم مصرف می کند بدنش سالم می ماند.
پس مشخص شد یک توصیه غلط دیگر در جامعه چقدر باعث بیماری برای انسان ها شده است و امروزه برای بسیاری از بیماری ها که توصیه به نوشیدن آب زیاد می شود چه بسا همین آب باعث درمان نشدن همان بیماری خواهد شد برای مثال کسانی که سنگ کلیه دارند همیشه توصیه به نوشیدن آب می شوند و آنها را از روزه گرفتن منع می کنند بدانند کسانی که کلیه های آنها سنگ ساز است هر چه بیشتر آب مصرف کنند سنگ سازی آن بیشتر می شود .
دلیل عقلی آن هم اینگونه است چیزی که باعث سنگ سازی در بدن انسان می شود همین آب است چطور هر چه بیشتر آب مصرف کنند سنگ دفع می شود با اینکه خود آب سنگ بوجود می آورد ؟ اتفاقا اگر افرادی که سنگ درکلیه آنها وجود دارد آب ننوشند باعث این میشود که حرارت در کلیه زیاد شود و این حرارت زیاد باعث به تحلیل رفتن سنگ ها شده چون با حرارت هر چیزی پخته می شود و آب می شود و با مقدار کمی مایعات که از درون غذا جذب میشود کلیه سنگ های تحلیل رفته را دفع خواهد کرد .
مثال آن برای درد هایی امثال دیابت ضعیفی چشم دفع پروتئین از کلیه و .... به همین نحو است که در کتاب درمان کاملا بیان خواهیم کرد ان شا الله .
اگر سوال شود مقدار مصرف آب در شبانه روز طبق دستور اهل بیت علیهم السلام چه مقدار است ؟ جواب را با یک روایت خواهیم داد که حضرت مقدار آب مصرفی را به اندازه رفع تشنگی بیان فرموده اند
- در محاسن (..) بسندش از امام ششم علیه السّلام که هیچ کدامتان آب ننوشد تا آن را بخواهد( میل به نوشیدن آب پیدا کند و تشنه شود ) و چون خواست کم بنوشد و در خبر دیگر فرمود: مبادا پر آب بنوشید که مایه هر دردیست، و در خبر دیگر: که اگر مردم کم آب نوشیدند تنشان سالم و خوش بود. [1]
یک نکته بسیار جالب برای کسانی که می گویند مقدار مصرف آب برای رفع تشنگی باید چه مقداری باشد این است که نبی مکرم اسلام بهترین ظرف برای نوشیدن را دست بیان فرموده اند و می فرمایند : اشْرَبُوا بِأَیْدِیکُمْ فَإِنَّهَا أَفْضَلُ أَوَانِیکُم [2] یعنی با دست بنوشید که بهترین و با فضیلت ترین ظروف برای نوشیدن دستان شما می باشد .
از این حدیث برداشت می شود که انسان اگر بخواهد آب بنوشد و ظرف این نوشیدن هم دستش باشد بیشتر از چند مشت آب نمی تواند بنوشد و این می شود مقدار مصرف آب در رفع تشنگی یعنی نباید از چند مشت آب بیشتر باشد پس بهتر است از لیوان و بطری برای نوشیدن استفاده نشود یا اگر هم استفاده می شود به مقدار چند مشت آب و در چند جرعه باشد .
نهی از نوشیدن آب صبح ناشتا
علاوه بر این باید عرض کنیم که در این آدب غلط در بحث نوشیدن آب یک مورد دیگر هم موجب بیماری و کاستی بدن است که الآن دقیقا به همین مورد سفارش شده است و آن هم نوشیدن آب در صبح ناشا است که امروزه خواصی برای آن بیان کرده اند ولی بسیار مضر از نظر اهل بیت علیهم السلام می باشد .
رسول اللّه صلى الله علیه و آله: مَن شَرِبَ الماءَ عَلَى الرّیقِ، انتَقَصَت قُوَّتُه[3]
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: هر کس ناشتا آب بیاشامد، نیرویش کاستى مىیابد.
امر به نوشیدن آب بعد از غذا
دقیقا بر عکس مورد بالا که نهی از نوشیدن آب زیاد وارد شدن و امروزه نهی می کنند در جایی که اسلام می فرماید آب نوشیدن اشکال ندارد بلکه تاکید بر نوشیدن فرموده اند امروزه نهی از آن کرده اند بدون هیچ دلیل نقلی .
عَنْ یَاسِرٍ الْخَادِمِ عَنْ أَبِی الْحَسَنِ الرِّضَا ع قَالَ: لَا بَأْسَ بِکَثْرَةِ شُرْبِ الْمَاءِ عَلَى الطَّعَامِ وَ أَنْ لَا یُکْثَرَ مِنْهُ وَ قَالَ أَ رَأَیْتَ لَوْ أَنَّ رَجُلًا أَکَلَ مِثْلَ ذَا طَعَاماً وَ جَمَعَ یَدَیْهِ کِلْتَیْهِمَا لَمْ یَضُمَّهُمَا وَ لَمْ یُفَرِّقْهُمَا ثُمَّ لَمْ یَشْرَبْ عَلَیْهِ الْمَاءَ أَ لَیْسَ کَانَتْ تَنْشَقُّ مَعِدَتُهُ.[4]
از امام رضا علیه السّلام که پر نوشیدن آب روى خوراک باکى ندارد و کم نوشیدن هم زیانى نزند و فرمود: اگر مردى این قدر بخورد (هر دو دست را بهم حلقه کرد و بهم نچسبانید) و آب بر آن ننوشد آیا شکمش نترکد؟.[5]
أَبِی طَیْفُورٍ الْمُتَطَبِّبِ قَالَ: نَهَیْتُ أَبَا الْحَسَنِ الْمَاضِیَ ع عَنْ شُرْبِ الْمَاءِ قَالَ وَ مَا بَأْسٌ بِالْمَاءِ وَ هُوَ یُدِیرُ الطَّعَامَ فِی الْمَعِدَةِ وَ یُسَکِّنُ الْغَضَبَ وَ یَزِیدُ فِی اللُّبِّ وَ یُطْفِئُ الْمِرَارَ [6]
از ابن ابى طیفور پزشک که امام هفتم را از نوشیدن آب نهى کردم، فرمود: آب باکى ندارد، باعث گردش غذا در بدن انسان خواهدشد( یعنی مدبر غذا در معده است ) و خشم را فرو مىنشاند و خرد را بیفزاید و صفراء را خموش کند.
در این حدیث هم که سفارش به خوردن آب شده آن را کمک کننده غذا بیان کرده اند و آن را باعث گرداندن غذا در معده بیان فرموده اند.
فرمود: بر تبدار آب سرد بپاشید که داغى آن را براندازد، امام صادق علیه السّلام فرمود: آب خنک داغى را خاموش کند و صفراء را آرام کند و خوراک را در معده آب کند و تب را ببرد فرمود: هر کدام بحمام روید سه مشت از آب داغ بنوشید که چهره را خرمتر کند و درد تن را ببرد،[7]
پس این آداب غلط که نیم ساعت قبل و دو ساعت بعد از غذا نباید آب نوشید سنتی بسیار اشتباه و خلاف دستورات اسلام می باشد بلکه حتما باید بعد از غذا آب نوشیده شود و الا بیماری های معده خواهد آورد . البته بین غذا نهی از نوشیدن آب وجود دارد که در ادامه خواهد آمد.
نوشیدن آب بعد از چربی و گوشت ممنوع
در دو مورد است که اگر چه غذا خورده میشود ولی در یکی منع از زیاد آب نوشیدن آمده یعنی به کم باید بسنده کرد البته همین زیاد نوشین هم برای ما یعنی سه جرعه ولی همین سه جرعه در این مورد باید کمتر باشد .
و مورد بعدی هم نهی از نوشیدن آب بعد از چربی است که بیان شده نوشیدن آب بعد از چربی بیماری به جای خواهد گذاشت .
چون پیغمبر صلى اللَّه علیه و آله چربى میخورد کم آب مینوشید گفتندش یا رسول اللَّه تو کم آب نوشى؟ فرمود: براى خوراکم گواراتر است.[8]
امام على علیه السلام: پیامبر خدا چون گوشت مىخورد، در آشامیدن آب، شتاب نمىورزید. یکى از یاران که از اهل بیت پیامبر صلى الله علیه و آله بود، از ایشان پرسید: اى پیامبر خدا! چه قدر کم بر روى گوشت، آب مىآشامى![9]
و از همان (..) بسندش که برآورده گفته: نوشیدن آب بدنبال چربى درد را برانگیزد.[10]
پس نوشیدن آب بعد از غذا حتی بلا فاصله اشکال ندارد مگر بعد از گوشت و چربی که بهتر است یا کم آب نوشیده شود و یا بعد از چربی آب نوشیده نشود .
منع ای نوشیدن آب بین غذا
الإمام الرضا علیه السلام: مَن أرادَ ألّا تُؤذِیَهُ مَعِدَتُهُ فَلا یَشرَب عَلى طَعامِهِ ماءً حَتّى یَفرُغَ مِنهُ، و مَن فَعَلَ ذلِکَ رَطِبَ بَدَنُهُ، و ضَعُفَ مَعِدَتُهُ، و لَم تَأخُذِ العُروقُ قُوَّةَ الطَّعامِ؛ لِأَنَّهُ یَصیرُ فِی المَعِدَةِ فِجّا إذا صُبَّ الماءُ عَلَى الطَّعامِ أوَّلًا فَأَوّلًا. [11]
امام رضا علیه السلام: هر کس مىخواهد معدهاش او را آزار ندهد، بر روى غذا آب نخورد ( بین غذا ) تا هنگامى که غذا خوردن را به پایان مىبرد. هر کس چنین کند، بدنش به رطوبت مىگراید، معدهاش ضعیف مىشود و رگهایش نیروى غذا را به خود نمىگیرند؛ زیرا اگر پشت سر هم روى غذا آب ریخته شود، آن غذا در معده نارس و بدگوارش مىگردد.
[1] آسمان و جهان (ترجمه کتاب السماء و العالم بحار الأنوارجلد 54)، ج10، ص: 225
[2] بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج63، ص: 460
[3] کنز العمّال، ج 16، ص 82، ح 44016
[4] المحاسن، ص: 572
[5] مکارم (176) محاسن 572
[6] المحاسن، ص: 572
[7] مکارم (187) آسمان و جهان (ترجمه کتاب السماء و العالم بحار الأنوارجلد 54)، ج4، ص: 19
[8] بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج63، ص: 456 المحاسن، ص: 572 ( 3) المحاسن، ج 2، ص 398، ح 2389، مکارم الأخلاق، ج 1، ص 341، ح 1100،
[9] الجعفریّات، ص 161 عن الإمام الکاظم عن آبائه علیهم السلام.
[10] بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج63، ص: 456 المحاسن، ص: 572
[11] طبّ الإمام الرضا علیه السلام، ص 35، بحار الأنوار، ج 62، ص 323
